Küreselleşen ticari faaliyetler, uluslararası alım-satım işlemlerinin standart bir çerçeveye oturtulmasını zorunlu kılmaktadır. Farklı ülkelerin farklı hukuki düzenlemeleri, anlaşmazlıkların önüne geçilmesi için evrensel bir dil oluşturulmasını gerektirmektedir. İşte tam da bu noktada, Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) tarafından geliştirilen Incoterms kuralları devreye girmektedir. Bu kurallar, tarafların yükümlülüklerini, masrafların ve risklerin dağılımını net bir şekilde tanımlamakta, böylece uluslararası ticaret akışını kolaylaştırmaktadır.
Incoterms Kavramının Kökenleri ve Gelişimi
Incoterms teriminin kökeni, İngilizce “International Commercial Terms” ifadesinin kısaltılmış halidir. Bu terimler, ilk olarak 1936 yılında Milletlerarası Ticaret Odası tarafından yayımlanmıştır. O günden bugüne, dünya ticaretindeki gelişmelere paralel olarak Incoterms kuralları periyodik aralıklarla revize edilmiştir. Son güncelleme ise 2020 yılında gerçekleştirilmiş olup, 1 Ocak 2020 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.
Incoterms Terimlerinin Önemi ve Faydaları
Incoterms terimleri, uluslararası ticaret akışını standartlaştırarak önemli faydalar sağlamaktadır:
- Tarafların yükümlülüklerini net bir şekilde tanımlar, böylece olası anlaşmazlıkların önüne geçer.
- Maliyetlerin ve risklerin dağılımını açıkça belirler, belirsizlikleri ortadan kaldırır.
- Farklı ülkelerin farklı hukuki sistemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkları önler.
- Ticari işlemlerin akışını hızlandırır, zaman ve maliyet tasarrufu sağlar.
- Evrensel bir dil oluşturarak taraflar arasındaki iletişimi kolaylaştırır.
Incoterms Terimlerinin Kategorileri
Incoterms terimleri, dört ana kategoriye ayrılmaktadır:
E Grubu (Çıkış)
Bu kategori, satıcının malları kendi işletmesinde veya belirli bir noktada alıcıya hazır tutmasını ifade eder. Tek terim olan EXW (Ex Works, İşyerinde Teslim) bu gruba dahildir.
F Grubu (Taşıma Ücreti Ödenmemiş)
F grubunda, satıcı malları belirli bir noktaya kadar taşır ve orada alıcının belirlediği taşıyıcıya teslim eder. Taşıma masrafları alıcı tarafından karşılanır. FCA (Free Carrier, Taşıyıcıya Masrafsız Teslim), FAS (Free Alongside Ship, Gemi Yanında Masrafsız Teslim) ve FOB (Free On Board, Gemide Masrafsız Teslim) bu kategoriye dahildir.
C Grubu (Taşıma Ücreti Ödenmiş)
C grubunda, satıcı taşıma masraflarını üstlenir ve malları belirli bir noktaya kadar taşır. CFR (Cost and Freight, Masraflar ve Navlun Dahil Teslim), CIF (Cost, Insurance and Freight, Masraflar, Sigorta ve Navlun Dahil Teslim), CPT (Carriage Paid To, Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim) ve CIP (Carriage and Insurance Paid To, Taşıma Ücreti ve Sigorta Ödenmiş Teslim) bu kategoriye dahildir.
D Grubu (Varış)
D grubunda, satıcı malları belirli bir varış noktasına kadar taşımakla yükümlüdür. DAP (Delivered At Place, Belirtilen Adreste Teslim), DPU (Delivered At Place Unloaded, Belirtilen Yerde Eşya Boşaltılmış Teslim) ve DDP (Delivered Duty Paid, Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim) bu kategoriye dahildir.
Incoterms Terimlerinin Taşıma Modlarına Göre Kullanımı
Incoterms terimleri, taşıma modlarına göre farklılık göstermektedir. Belirli terimler, sadece belirli taşıma yöntemlerinde geçerlidir:
- Karma taşıma dahil tüm taşıma modları: EXW, FCA, CPT, CIP, DAP, DPU, DDP
- Hava taşımacılığı: FCA
- Demiryolu taşımacılığı: FCA
- Deniz taşımacılığı: FAS, FOB, CFR, CIF
Incoterms Terimlerinin Açıklamaları
Incoterms terimlerinin her biri, tarafların sorumluluklarını ve yükümlülüklerini net bir şekilde tanımlar. İşte bu terimler ve kısa açıklamaları:
EXW (Exworks, İşyerinde Teslim): Satıcı, malları kendi işletmesinde veya belirlenen bir noktada alıcıya hazır tutar. Tüm riskler ve masraflar alıcıya aittir.
FCA (Free Carrier, Taşıyıcıya Masrafsız Teslim): Satıcı, malları belirlenen noktada alıcının seçtiği taşıyıcıya teslim eder. Taşıma masrafları alıcı tarafından karşılanır.
FAS (Free Alongside Ship, Gemi Yanında Masrafsız Teslim): Satıcı, malları belirtilen limanda geminin yanına yerleştirir. Taşıma masrafları alıcı tarafından karşılanır.
FOB (Free On Board, Gemide Masrafsız Teslim): Satıcı, malları belirtilen limanda gemiye yükler. Taşıma masrafları alıcı tarafından karşılanır.
CFR (Cost and Freight, Masraflar ve Navlun Dahil Teslim): Satıcı, malları gemide teslim eder ve taşıma masraflarını karşılar. Sigorta alıcı tarafından yapılır.
CIF (Cost, Insurance and Freight, Masraflar, Sigorta ve Navlun Dahil Teslim): Satıcı, malları gemide teslim eder, taşıma ve sigorta masraflarını karşılar.
CPT (Carriage Paid To, Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim): Satıcı, malları belirlenen noktaya kadar taşır ve taşıma masraflarını karşılar. Sigorta alıcı tarafından yapılır.
CIP (Carriage and Insurance Paid To, Taşıma Ücreti ve Sigorta Ödenmiş Teslim): Satıcı, malları belirlenen noktaya kadar taşır ve taşıma ile sigorta masraflarını karşılar.
DAP (Delivered At Place, Belirtilen Adreste Teslim): Satıcı, malları belirlenen varış noktasına kadar taşır ve orada alıcıya teslim eder. Sigorta alıcı tarafından yapılır.
DPU (Delivered At Place Unloaded, Belirtilen Yerde Eşya Boşaltılmış Teslim): Satıcı, malları belirlenen varış noktasında araçtan boşaltarak alıcıya teslim eder.
DDP (Delivered Duty Paid, Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim): Satıcı, malları belirlenen varış noktasına kadar taşır, gümrük işlemlerini yerine getirir ve alıcıya teslim eder.
Incoterms 2020 Güncellemelerinin Getirdiği Yenilikler
2020 yılında gerçekleştirilen son güncelleme, Incoterms terimlerinde bazı önemli değişiklikler getirmiştir:
- FCA (Taşıyıcıya Masrafsız Teslim) teriminde, malların gemilere yüklenmesinden önce konşimentoya bir yükleme kaydı yapılması seçeneği eklenmiştir.
- Masrafların merkezi bir hale getirilmesi sağlanmıştır.
- CIP (Taşıma Ücreti ve Sigorta Ödenmiş Teslim) teriminde, asgari Enstitü Emtia Klozu teminatı içeren bir sigorta zorunluluğu getirilmiştir.
- FCA, DAP, DPU ve DDP terimlerinde, malların kendi taşıma araçları kullanılarak taşınabileceği belirtilmiştir.
- DAT (Delivered At Terminal, Terminalde Teslim) terimi, DPU (Delivered At Place Unloaded, Belirtilen Yerde Eşya Boşaltılmış Teslim) olarak değiştirilmiştir.
Incoterms Terimlerinin Uygulanması ve Sınırlamaları
Incoterms terimleri, uluslararası satış sözleşmelerine dahil edilir ve tarafların yükümlülüklerini tanımlar. Ancak, bu terimler işlemin tüm unsurlarını kapsamaz. Örneğin, satış koşulları, ödeme yöntemleri, mülkiyet devrinin zamanlaması gibi konular Incoterms kapsamı dışındadır.
Bu nedenle, Incoterms terimlerinin doğru şekilde uygulanması ve sınırlamalarının bilinmesi büyük önem taşımaktadır. Taraflar, Incoterms terimlerinin yanı sıra diğer ticari koşulları da sözleşmelerine dahil etmelidirler.
Incoterms Terimlerinin Seçimi ve Uygulanması
Incoterms terimlerinin seçimi, tarafların ihtiyaçlarına ve tercihlerine bağlıdır. Örneğin, satıcı tüm riskleri üstlenmek istemiyorsa EXW veya FCA gibi terimler tercih edilebilir. Alıcı, malların belirli bir noktaya kadar taşınmasını istiyorsa CPT veya CIP gibi terimler uygun olabilir.
Seçilen Incoterms teriminin doğru şekilde uygulanması da büyük önem taşımaktadır. Taraflar, terimin tüm gerekliliklerini ve sınırlamalarını anlamalı ve uygulamalıdır. Aksi takdirde, anlaşmazlıklar ve ek maliyetler ortaya çıkabilir.
Incoterms Terimlerinin Kullanımının Faydaları
Incoterms terimlerinin doğru şekilde kullanılması, uluslararası ticaret süreçlerinde birçok fayda sağlamaktadır:
- Anlaşmazlıkların önlenmesi
- Risklerin ve maliyetlerin net bir şekilde dağıtılması
- Zaman ve maliyet tasarrufu
- Taraflar arasındaki iletişimin kolaylaşması
- Ticari işlemlerin akışının hızlanması
- Hukuki belirsizliklerin ortadan kaldırılması
Incoterms Terimlerinin Geleceği
Incoterms terimleri, uluslararası ticaretin gelişimine paralel olarak sürekli güncellenmekte ve yeni ihtiyaçlara cevap vermektedir. Gelecekte, teknolojik gelişmeler, yeni taşıma modları ve değişen ticari dinamikler, Incoterms terimlerinin de evrilmesini gerektirecektir.
Milletlerarası Ticaret Odası, bu gelişmeleri yakından takip ederek Incoterms terimlerini güncellemekte ve uluslararası ticarete uygun bir çerçeve sunmaya devam etmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Incoterms terimleri zorunlu mudur?
Hayır, Incoterms terimleri zorunlu değildir. Ancak, uluslararası satış sözleşmelerinde kullanılması tavsiye edilir, çünkü tarafların yükümlülüklerini net bir şekilde tanımlar ve anlaşmazlıkların önüne geçer.
Incoterms terimlerinin seçimi nasıl yapılmalıdır?
Incoterms terimlerinin seçimi, tarafların ihtiyaçlarına ve tercihlerine bağlıdır. Örneğin, satıcı tüm riskleri üstlenmek istemiyorsa EXW veya FCA gibi terimler tercih edilebilir. Alıcı, malların belirli bir noktaya kadar taşınmasını istiyorsa CPT ya da CIP gibi terimler uygun olabilir.
Incoterms terimleri tüm ticari koşulları kapsar mı?
Hayır, Incoterms terimleri sadece tarafların yükümlülüklerini, masrafların ve risklerin dağılımını tanımlar. Satış koşulları, ödeme yöntemleri Devam etmektedir. Mülkiyet devrinin zamanlaması gibi konular Incoterms kapsamı dışındadır.
Incoterms terimlerinin uygulanmasında nelere dikkat edilmelidir?
Incoterms terimlerinin doğru şekilde uygulanması büyük önem taşımaktadır. Taraflar, seçilen terimin tüm gerekliliklerini ve sınırlamalarını anlamalı ve uygulamalıdır. Aksi takdirde, anlaşmazlıklar ve ek maliyetler ortaya çıkabilir. Ayrıca, Incoterms terimlerinin yanı sıra diğer ticari koşulların da sözleşmeye dahil edilmesi gerekmektedir.
Özetle Incoterms 2024
Uluslararası ticaretin vazgeçilmez bir parçası haline gelen Incoterms terimleri, tarafların yükümlülüklerini net bir şekilde tanımlayarak işlemlerin sorunsuz bir şekilde yürütülmesine katkı sağlamaktadır. Bu terimler, taraflar arasındaki iletişimi kolaylaştırır, anlaşmazlıkların önüne geçer ve ticari işlemlerin akışını hızlandırır.
Ancak, Incoterms terimlerinin doğru şekilde anlaşılması ve uygulanması büyük önem taşımaktadır. Taraflar, seçilen terimin tüm gerekliliklerini ve sınırlamalarını bilmeli ve diğer ticari koşulları da sözleşmelerine dahil etmelidirler.
Gelecekte, Incoterms terimlerinin teknolojik gelişmeler ve değişen ticari dinamiklere paralel olarak evrilmeye devam edeceği öngörülmektedir. Milletlerarası Ticaret Odası, bu gelişmeleri yakından takip ederek Incoterms terimlerini güncelleyecek ve uluslararası ticarete uygun bir çerçeve sunmaya devam edecektir.
